|
نقش آهن در بدن:
1. در ساختمان هموگلبین ، میوگلبین و آنزیمهای موثر در تنفس سلولی مشارکت دارد.
2. در انتقال اکسیژن به سلولهای بدن توسط هموگلبین نقش اصلی را ایفا می کند.
3. در ذخیره اکسیژن بدن به وسیله میوگلبین سهیم است.
4. وجود آهن برای حفظ سیستمهای اکسی کننده در داخل سلولهای بافتی ضروری است.
عوارض کمبود آهن:
کم خونیهای مربوط به کمبود آهن در بدن مهمترین عارضه کمبود آهن در انسان است که طی آن اندازه گلبولهای قرمز و غلظت هموگلبین خون از حد طبیعی کمتر می شود. غلظت هموگلبین خون در سنین مختلف در جدول زیر مشخص است:
| گروه سنی | غلظت (گرم درصد) |
| یک تا 6 سال | 11 |
| 6تا 14 سال | 12 |
| زنان | 12 |
| زنان آبستن | 11 |
معمولا بروز نشانه های کم خونی شدید با کاهش غلظت هموگلبین تا حدود7 گرم درصد همراه است. قبل از بروز کم خونی، نشانه های کمبود آهن عبارتند از: اختلال در هضم ، ضایعات سلولی ، کاهش آهن خون ، تقلیل مقدار ذخیره آهن در بدن و تغییر نسبت فعالیت آنزیمهای محتوی آهن.
نشانه های کم خونی شدید عبارتند از: رنگ پریدگی ، ضعف عمومی ، کوتاهی دفعات تنفس ، بی اشتهایی ، کاهش نسبت اعمال حیاتی بدن و نهایتا مرگ.
عوارض کمبود آهن زمانی رخ می دهد که نیاز به آهن افزایش یافته باشد؛ مانند زمان رشد کودک ، دوران آبستنی ، خون روی شدید، اسهال مزمن ، زخم معده ، کاهش اسیدیته ترشحات معدی ( در سالمندان ) ، دفع خون به مقدار زیاد در دوران قاعدگی و در طی فعالیتهای شدید و طولانی مدت ورزشی.
مسمومیت با آهن ( سیدروز) :
سیدروز ، یعنی وقتی که آهن بیش از اندازه در بدن وجود دارد، با تجمع هموسیدرین در بافتها مشخص می شود. علل بروز سیدروزعبارت است از:
1. دریافت مقادیر زیادی آهن
2. تخریب گلبولهای قرمز در حین خونریزیها و سپس تزریق مکرر خون
3. نارسایی در تنظیم جذب آهن در بدن ( ژنتیکی)
مهمترین نشانه های سیروز عبارتند از: افزایش رنگدانه های آبی رنگ در پوست، بروز سیروز یا تشمع کبدی ، بروز دیابت و اختلال در اعمال طبیعی میوکارد ( عضله قلب).
نیاز به آهن و منابع تامین آن:
مردان بالغ 1 تا 2 ,1 میلی گرم ، زنان بالغ 4, 1 تا 2,2 میلی گرم ، زنان باردار 3 تا 2,3 میلی گرم و کودکان 1 ,1 تا 4,1 میلی گرم آهن در روز نیاز دارند.
مقدار آهن مورد نیاز در غذای روزانه برای گروه مردان ، زنان و کودکان 10 میلی گرم و برای زنان شیرده یا آبستن 20 میلی گرم در روزاست.
جگر، گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، ماهی، سویا، حبوبات، کشمش، انجیر، غلات و سبزیجات برگ پهن (اسفناج) از منابع سرشار آهن به شمار می آیند.
گردآورنده : سعید بیک زاده
منبع : کتاب اصول تغذیه و ورزش دکتر محمد رضا رمضانپور
:: موضوعات مرتبط:
آهن
